«Ο Νέος Νόμος - Ν. 4611/2019»

«Ο Νέος Νόμος - Ν. 4611/2019»

Σημείωμα της Επιστημονικής Ομάδος του Δελτίου Εργατικής Νομοθεσίας

 

 

Ι.

• Στο ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α΄ του Α΄ ΜΕΡΟΥΣ (άρθρα 1-18) περιλαμβάνονται διατάξεις για την ρύθμιση οφειλών προς Φορείς Κοινωνικής Ασφαλίσεως.

• Στο ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β΄(άρθρα 19-36), επισημαίνουμε τις διατάξεις του άρθρου 19, με το οποίο:

• Οι συντάξεις λόγω θανάτου («χηρείας») καταβάλλονται εφεξής στους χήρους-χήρες ανεξαρτήτως ηλικίας, και μετά από την παρέλευση τριετίας. Η ρύθμιση αφορά και εκείνους για τους οποίους έχουν εκδοθή συνταξιοδοτικές αποφάσεις κατ’ εφαρμογήν του Ν. 4387/16.

• Για να λάβη σύνταξη η χήρα (ή ο χήρος) πρέπει να έχη παρέλθει τριετία (αντί πενταετίας) από την σύναψη του γάμου.

• Το ποσοστό της συντάξεως διαμορφώνεται σε 70% αντί του 50%.

• Μετά την πάροδο τριετίας το ποσοστό συντάξεως για όσους εργάζονται ή αυτοαπασχολούνται είναι 50% για όσο διάστημα εργάζονται ή αυτοαπασχολούνται (διαμορφώνεται σε 70% με την λήξη της εργασίας ή αυτοαπασχολήσεως). Για τους λαμβάνοντες σύνταξη είναι 50%.

• Το δικαίωμα των τέκνων να λάβουν σύνταξη λόγω θανάτου συνταξιούχου ή ασφαλισμένου έχει ως προϋπόθεση το να είναι άγαμα και να έχουν συμπληρώσει το 24^ο έτος της ηλικίας τους, χωρίς να απαιτήται πλέον για τα πέρα του 18^ου και μέχρι του 24^ου έτη, να φοιτούν σε ανώτερες ή ανώτατες σχολές.

• Τροποποιείται ο υπολογισμός συντάξεως άρθρου 12 παρ. 7 του Ν. 4387/16.

Οι διατάξεις του άρθρου 19 έχουν εφαρμογή και για όσους έχουν  ήδη εκδοθή αποφάσεις συνταξιοδοτήσεως κατά Ν. 4387/16.

Τα άρθρα 23-28 αφορούν το αποδεικτικό ασφαλιστικής ενημερότητος.

Το άρθρο 31 αφορά την χορήγηση-παράταση ασφαλιστικής ικανότητος 2019-2020.

Με το άρθρο 41 καθιερώνεται μηνιαία εισφορά παρακρατούμενη από τις κύριες συντάξεις, υπέρ συλλογικών οργάνων συνταξιούχων.

ΙΙ.

1. Με το άρθρο 48 του ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ Ε΄ αντικαθίσταται το άρθρο 5 παρ. 3 του Ν. 3198/55, σχετικό με τις προϋποθέσεις κύρους την καταγγελίας συμβάσεως αορίστου χρόνου:

• Στις ήδη υπάρχουσες προϋποθέσεις (συντάξεως εγγράφου, καταβολής της αποζημιώσεως και υπάρξεως καταχωρίσεως της απασχολήσεως στα μισθολόγια ή ασφαλίσεως του απολυομένου), προστίθεται το να οφείλεται η καταγγελία σε βάσιμο λόγο, όπως νοείται στο άρθρο 24 του Αναθεωρημένου Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Χάρτη, δηλαδή «βάσιμο λόγο που να συνδέεται με την ικανότητα ή την συμπεριφορά του απολυομένου ή να βασίζεται στις λειτουργικές απαιτήσεις της επιχείρησης, της εγκατάστασης ή της υπηρεσίας».

• Ως γνωστόν στην σχετική διάταξη του άρθρου 24 του Ευρωπαϊκού Χάρτη προβλέπεται ότι (μόνον) όταν δεν υπάρχη βάσιμος λόγος υπάρχει δικαίωμα του απολυομένου να λάβη επαρκή αποζημίωση ή άλλη κατάλληλη επανόρθωση. Ταύτα εν αντιθέσει με το Ελληνικό Δίκαιο κατά το οποίο υποχρέωση καταβολής αποζημιώσεως υπάρχει ανεξαρτήτως αν συντρέχη λόγος απολύσεως.

Με την ανωτέρω ρύθμιση:

α) Επιβεβαιώνεται το ότι με την επικύρωση του Αναθεωρημένου Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Χάρτη δεν μετετράπη ο χαρακτήρας της καταγγελίας αορίστου χρόνου από αναιτιώδης σε αιτιώδη. (Βλ. σχετικά Ι. Πίκουλαν ΔΕΝ 2016 σελ. 1201, Ειδικά Εργασιακά Ζητήματα ΔΕΝ 2018 σελ. 345, Μελέτη ΔΕΝ 2018 σελ. 945 και Σημείωση σελ. 949 και κυρίως την ΑΠ 1512/18 στο ΔΕΝ 2019 σελ. 441)

β) Δεν επιβάλλεται να αναφέρεται στο Έγγραφο της Καταγγελίας ο βάσιμος λόγος. Βαρύνεται, όμως, ο εργοδότης με την απόδειξη ότι η καταγγελία έγινε για βάσιμο λόγο, ώστε να είναι έγκυρη. Στην διάταξη ορίζεται ρητά ότι το βάρος επικλήσεως και αποδείξεως της συνδρομής των προϋποθέσεων εγκύρου καταγγελίας φέρει ο εργοδότης. Υπό το καθεστώς του «αναιτιώδους», το βάρος αποδείξεως ότι η καταγγελία ήταν άκυρη για λόγους εμπαθείας, μίσους του εργοδότη έναντι του μισθωτού κ.λπ. είχε ο μισθωτός, ενώ η καταγγελία ήταν έγκυρη και όταν δεν υπήρχε αιτία. (Βλ. σχετική Νομολογία στο ΔΕΝ 2016, τεύχος 1700 σελ. 1346 επ.(1369).

2.   Με το άρθρο 49 αντικαθίστανται οι διατάξεις των άρθρων 652 και 679 του Αστικού Κώδικος. Στο άρθρο 652 ΑΚ περιγράφονται οι υποχρεώσεις του εργαζομένου και αναφέρεται πώς πρέπει να κρίνεται ο βαθμός της επιμελείας του. Στην δεύτερη παράγραφο απαλείφεται η ευθύνη των εργαζομένων για ζημία που προξενείται στον εργοδότη από αμέλεια και προβλέπεται η δυνατότητα του δικαστηρίου να απαλλάξη τον εργαζόμενο, ιδιαιτέρως σε περίπτωση ελαφράς αμελείας, ή να κατανείμη την ζημία μεταξύ εργοδότη και εργαζομένου.

Για τις ζημίες που μπορεί να προξενήση ο μισθωτός στον εργοδότη και την σχετική ευθύνη βλ. Δ. Ζερδελήν  ΔΕΝ 2003 σελ. 1425, Χ, Γκούτον ΔΕΝ 2003 σελ. 1496, Σύνταξη ΔΕΝ 1962 σελ. 61 και ΔΕΝ 2015 σελ. 1082, Χρ. Σιαμαντάν ΔΕΝ 1994 σελ. 561, Χρ. Καρατζάν ΔΕΝ 2005 σελ. 266. Βλ. και την ΑΠ 729/2015 (κίνδυνοι για τον εργοδότη από την λειτουργία της επιχειρήσεως)-ΔΕΝ 2015 σελ. 1077. Επίσης την ΑΠ 1247/2017-ΔΕΝ 2018 σελ. 358 όπου κρίνεται ότι το πταίσμα του μισθωτού (από την πλημμελή εκτέλεση της εργασίας) τεκμαίρεται, και ο μισθωτός καλείται να αποδείξη ότι κατέβαλε την προσήκουσα επιμέλεια. Επίσης την ΑΠ 296/2016-ΔΕΝ 2016 σελ. 146.

Στο άρθρο 679 ΑΚ προστίθεται, στις περιπτώσεις προστασίας του εργαζομένου από τις οποίες δεν χωρεί παραίτηση, η προστασία έναντι «συμφωνίας με την οποία διευρύνεται η ευθύνη του εργαζομένου από το άρθρο 652».

Για την παραίτηση του μισθωτού από ωρισμένες αξιώσεις, άκυρη κατ’ άρθρο 679 ΑΚ, βλ. Πορίσματα Νομολογίας στο ΔΕΝ 2018 σελ. 104-105.

3. Με το άρθρο 50 αντικαθίστανται οι διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 38 του Ν. 1892/90 (ήδη του άρθρου 2 του Ν. 3846/10-ΔΕΝ 2010 σελ. 606) σχετικές με το τεκμήριο παροχής εργασίας με πλήρη απασχόληση, όταν παρέχεται μερική απασχόληση.

Το τεκμήριο (μαχητό κατά την νομολογία) δημιουργείται όταν η συμφωνία (για την πάσης φύσεως μερική απασχόληση) δεν καταρτισθή εγγράφως ή όταν δεν γνωστοποιηθή εντός οκτώ (8) ημερών από την κατάρτιση στην Επιθεώρηση Εργασίας (έντυπο Ε9). Επίσης, όταν πρόκειται για εκ περιτροπής απασχόληση, όταν η απόφαση (μονομερής επιβολή) ή η συμφωνία δεν γνωστοποιηθή εντός οκτώ (8) ημερών στην Επιθεώρηση Εργασίας.

Δεδομένου ότι το έγγραφο καθιερώνεται ως συστατικός τύπος, η έλλειψή του οδηγεί σε ακυρότητα της συμβάσεως περί μερικής απασχολήσεως και συνεπώς στο να θεωρήται η απασχόληση ως πλήρης. (Βλ. και Μελέτη ΔΕΝ 2010 σελ. 1234 όπου και σχετική νομολογία). Και η μη γνωστοποίηση εγγράφου οδηγεί στην δημιουργία του τεκμηρίου.

Αντικαθίστανται δύο διατάξεις του άρθρου 2 (άρθρου 38 του Ν. 1892/90), ώστε να αναφέρεται και στις δύο διατάξεις, τόσο η έγγραφη κατάρτιση της συμβάσεως όσο και η γνωστοποίηση σε 8 ημέρες, των οποίων η έλλειψη οδηγεί στην δημιουργία του τεκμηρίου. Το τεκμήριο δημιουργείται τόσο από την παράλειψη μιας εκ των δύο διατυπώσεων όσο, και κατά μείζονα λόγο, και από την παράλειψη και των δύο διατυπώσεων (έγγραφο και γνωστοποίηση).

4. Με το άρθρο 51 καθιερώνεται η υποχρέωση καταβολής της αποζημιώσεως και του αντίστοιχου φόρου μέσω λογαριασμού πληρωμών. Τα ποσά μεταφέρονται και αποδίδονται στους λογαριασμούς των δικαιούχων μισθωτών και του Δημοσίου.

5. Με το άρθρο 52 καθιερώνεται υποχρέωση καταβολής της αποζημιώσεως (που τυχόν προβλέπεται) καθώς και των ασφαλιστικών εισφορών των μαθητευομένων, σπουδαστών και φοιτητών που πραγματοποιούν πρακτική άσκηση ή μαθητεία στις ιδιωτικές επιχειρήσεις, μέσω λογαριασμού πληρωμών. Ασφαλιστικές εισφορές οφείλονται για όλες τις ανωτέρω κατηγορίες: Για σπουδαστές, φοιτητές και γενικά μαθητές, κατά του κινδύνου ατυχήματος (1% επί του εκάστοτε τεκμαρτού ημερομισθίου της 12^ης ασφαλιστικής κλάσεως και για 25 ΗΕ τον μήνα, ανεξαρτήτως της διαρκείας της απασχολήσεως (εφ’ όσον καλύπτονται αμέσως ή εμμέσως για παροχές ασθενείας ή μητρότητος εις είδος). Για τους μαθητές ΟΑΕΔ (Μεταλυκειακό έτος-Τάξη Μαθητείας) βλ. ΔΕΝ 2017, τεύχος 1719 σελ. 1154 και για τους μαθητές-σπουδαστές ΙΕΚ βλ. ΔΕΝ 2017 σελ. 1150.

Αποζημίωση οφείλεται στους μαθητές ΟΑΕΔ καθώς και στους σπουδαστές ΤΕΙ (βλ. ΔΕΝ 2015 σελ. 399). Δεν προβλέπεται για σπουδαστές ΑΕΙ.

6. Με το άρθρο 53 αντικαθίσταται το ΒΙΒΛΙΟ αδειών καθώς και η γνωστοποίηση της χορηγήσεως της αδείας το Α΄ δεκαπενθήμερο Ιανουαρίου, με την  ηλεκτρονική αναγγελία της χορηγήσεως της αδείας «έως και μία ώρα μετά την έναρξη πραγματοποίησής της». Το ασφυκτικά μικρό αυτό διάστημα δημιουργεί ασφαλώς δυσχέρειες στα λογιστήρια των επιχειρήσεων.

Τα ανωτέρω θα ισχύσουν από την έκδοση της προβλεπομένης αποφάσεως και εφεξής.

7. Με το άρθρο 54 προβλέπεται η δυνατότης προσβάσεως των εργαζομένων στο «ΕΡΓΑΝΗ» για την «ανάκτηση δεδομένων που αφορούν την εργασιακή τους σχέση». Η ισχύς της διατάξεως θα αρχίση από την έκδοση της προβλεπομένης αποφάσεως.

8. Με το άρθρο 55 καθιερώνεται η υποχρέωση του εργοδότη να αναγγέλλη στο ΕΡΓΑΝΗ τον αριθμό κυκλοφορίας του οχήματος (μοτοποδήλατο ή μοτοσυκλέττα) το οποίο χρησιμοποιείται για την μεταφορά και διανομή προϊόντων και αντικειμένων. Η ισχύς της διατάξεως αρχίζει από την έκδοση της προβλεπομένης σχετικής αποφάσεως.

9. Με το άρθρο 56 θεσπίζονται διατάξεις για την υγεία και ασφάλεια των εργαζομένων που χρησιμοποιούν μοτοποδήλατο ή μοτοσυκλέττα για την μεταφορά ή διανομή προϊόντων κ.λπ. Βλ. και την ΥΑ 67315/3178/18.12.2018-ΔΕΝ 2019 σελ. 117. Προβλέπεται και η καταβολή από τον εργοδότη προσθέτου μηνιαίας αποζημιώσεως για την χρήση και συντήρηση του οχήματος, στους εργαζομένους που χρησιμοποιούν δικό τους μοτοποδήλατο ή μοτοσυκλέττα.

10. Το άρθρο 57 αφορά οδηγούς των λεωφορείων ΚΤΕΛ.

11. Στο άρθρο 58 προβλέπεται η αναστολή των αποσβεστικών προθεσμιών του άρθρου 6 του Ν. 3198/55 (παρ.1-τρίμηνη και παρ.2-εξάμηνη) κατά το χρονικό διάστημα από της υποβολής της αιτήσεως του εργαζομένου, για απαιτήσεις του σχετικές με την καταγγελία και την οφειλομένη αποζημίωση στην Επιθεώρηση Εργασίας, μέχρι της συντάξεως του πρακτικού των παρ. 5 και 6 του άρθρου 3 του Ν. 3996/11 (συμφιλιωτική διαδικασία και διαδικασία επιλύσεως εργατικών διαφορών).

Λογική η προσθήκη, αφού ως μέσον αμύνης του μισθωτού έχει καθιερωθή και η προσφυγή στην Επιθεώρηση Εργασίας. Αρκεί η έκδοση του πρακτικού να μην ακολουθή τον γνωστό ταχύ... ως χελώνας, ρυθμό των Δημοσίων Υπηρεσιών, οπότε ματαιούται ο σκοπός των συντόμων αποσβεστικών προθεσμιών (ταχεία λήξη της αμφισβητήσεως).

12. Στο άρθρο 59 επαναλαμβάνεται η διάταξη του άρθρου 37 παρ. 1 του Ν. 4488/17(ΔΕΝ 2017 σελ. 1057 επ.) για την υποχρέωση αναγγελίας στο ΕΡΓΑΝΗ του απασχολουμένου σε οικοδομικές εργασίες ή τεχνικά έργα προσωπικού προ της ενάρξεως της ημερησίας απασχολήσεως. Όπως αναφέρεται στο άρθρο 37 του Ν. 4488/17 η διάταξη θα ισχύση από της εκδόσεως της προβλεπομένης αποφάσεως.

Η διάταξη επαναλαμβάνεται  στον νέο νόμο αφ’ ενός μεν για να αντικατασταθή η αναγγελία στο ΟΠΣ-ΣΕΠΕ με αναγγελία στο «ΕΡΓΑΝΗ», αφ΄ ετέρου δε για να αντικατασταθή (και αντικαθίσταται) η διάταξη περί διοικητικών κυρώσεων: αντί της ΥΑ 27397/13 (καταργηθείσης με το άρθρο 8 του Ν. 4488/18) τίθεται το άρθρο 5 του Ν. 4554/2018(ΔΕΝ 2018 σελ. 979)

13. Με το άρθρο 60 προστίθενται κριτήρια στο άρθρο 24 παρ. 2 του Ν. 3996/11 βάσει των οποίων επιβάλλονται οι διοικητικές κυρώσεις. Προβλέπεται η έκδοση αποφάσεως με την οποία θα εξειδικεύωνται τα κριτήρια και θα καθορίζεται η μέθοδος υπολογισμού του προστίμου. Μία απόφαση-διάδοχος, προφανώς,της ΥΑ 2063/11 (ΔΕΝ 2011 σελ. 457).

14. Το άρθρο 61 αφορά εξαίρεση υπαλλήλων ΣΕΠΕ και Υπ. Εργασίας από την αυτόφωρη διαδικασία για αδικήματα που δίωκονται κατ’ έγκλησιν και φέρεται ότι διεπράχθησαν κατά την εκτέλεση κ.λπ. των υπηρεσιακών τους καθηκόντων.

15. Τέλος με το άρθρο 62 προστίθεται στο άρθρο 28 του Ν. 3996/11 διάταξη περί κυρώσεων σε περίπτωση παρεμποδίσεως ελέγχων του ΣΕΠΕ. Παρομοία διάταξη περιελαμβάνετο στο άρθρο 8 παρ. 2 του Ν. 2336/95, η οποία καταργείται.

ΙΙΙ.

1. Το ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ζ΄ αφορά εκπαιδευτικούς του ΟΑΕΔ, επιδότηση μαθητείας των ΕΠΑΣ κ.ά. Στα άρθρα 73-75 περιλαμβάνονται διατάξεις με τις οποίες αντικαθίστανται διατάξεις του Ν. 2643/98 περί προσώπων ειδικών αναγκών κ.λπ. Το άρθρο 76 αφορά τα της αποδείξεως της πολυτεκνικής ιδιότητος.

2. Στο ΚΕΦΑΛΑΙΟ Η΄ περιέχονται διατάξεις περί Κοινωνικής Αλληλεγγύης (Στέγαση κ.λπ.) και στο ΚΕΦΑΛΑΙΟ Θ΄ Οργανωτικές διατάξεις εποπτευομένων φορέων (ΟΠΕΚΑ, Λογαριασμός Αγροτικής Εστίας κ.ά.).

3. Τέλος το ΜΕΡΟΣ Β΄ αφορά την ρύθμιση οφειλών προς την ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ και το ΜΕΡΟΣ Γ΄ ρύθμιση οφειλών προς ΟΤΑ Α΄ Βαθμού.

Το άρθρο 120 αφορά την «χορήγηση 13^ης σύνταξης», τις σχετικές προϋποθέσεις και τα χορηγούμενα, αναλόγως προς τις καταβαλλόμενες συντάξεις κ.λπ. ποσά.

Το άρθρο 121 αφορά αντικατάσταση του ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΟΣ ΙΙΙ του Κώδικα ΦΠΑ (Ν. 2859/2000-ΦΕΚ Α΄ 248). Παρατίθεται η σχετική απαρίθμηση των περιπτώσεων του ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΟΣ ΙΙΙ το οποίο αφορά «Αγαθά και Υπηρεσίες που υπάγονται στον μειωμένο συντελεστή».

* * *

Επ’ ευκαιρία των τροποποιήσεων κ.λπ. που επιφέρει ο Νέος Νόμος στα εργασιακά θέματα, το ΔΕΛΤΙΟΝ θα πραγματοποιήση δύο 5ωρα Σεμινάρια:

• Την Δευτέρα 10 Ιουνίου και ώρα 16.00-21.00, στην Θεσσαλονίκη, στο Ξενοδοχείο «The Met Hotel», 26^ης Οκτωβρίου 48, 546 27 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ και

• Την Πέμπτη 20 Ιουνίου και ώρα 16.00-21.00, στην Αθήνα, στο Ξενοδοχείο «Royal Olympic», Αθανασίου Διάκου 28-34, 117 43 ΑΘΗΝΑ

► Για περισσότερες πληροφορίες εδώ