Τελευταία ενημέρωση 1 Δεκεμβρίου, 2025 στις 11:46 πμ
Σημείωμα του Δελτίου Εργατικής Νομοθεσίας
1. Η διάταξη του άρθρου 73 του Ν. 5239/2025, με την οποία τροποποιείται το άρθρο 41 του Ν. 5184/2025 (ΔΕΝ 2025 σελ. 1266 και σελ. 333), ορίζει ότι στην περίπτωση προσαυξήσεως των αποδοχών των εργαζομένων πλήρους απασχολήσεως σύμφωνα με όσα ορίζονται στις οικείες διατάξεις (υπολογισμός προσαυξήσεων για απασχόληση Κυριακής, εορτών και νύκτας επί του νομίμου ωρομισθίου και προσαυξήσεων για απασχόληση καθ’ υπερεργασίαν και υπερωρίαν επί του καταβαλλομένου ωρομισθίου) «καθώς και στην περίπτωση χορήγησης επί πλέον της προβλεπόμενης στα ανωτέρω άρθρα προσαύξησης από συλλογική σύμβαση ή οικειοθελώς από τον εργοδότη», τα ποσά που αντιστοιχούν στις προσαυξήσεις δεν υπόκεινται σε εισφορές.
Η ανωτέρω φράση «επί πλέον της προβλεπόμενης προσαύξησης», κατά την ορθότερη ερμηνεία και βάσει της νομικής αρχής «όπου ο νόμος δεν διακρίνει, δεν γίνεται διάκριση», έχει την έννοια ότι αντικείμενο απαλλαγής από τις εισφορές είναι το συνολικό ποσόν που προκύπτει από τις προσαυξήσεις, είτε λόγω προβλέψεως μεγαλυτέρου ποσοστού σε συλλογική σύμβαση κ.λπ. ή κατά βούλησιν του εργοδότου, είτε λόγω υπολογισμού των προσαυξήσεων επί μεγαλυτέρας βάσεως (καταβαλλομένου μισθού κ.λπ.) έναντι της προβλεπομένης από τις οικείες διατάξεις βάσεως του νομίμου ωρομισθίου. Δηλαδή κατά την ερμηνεία αυτή, η λέξη «προσαύξηση» σημαίνει το ποσόν και όχι το ποσοστό το οποίο οφείλεται.
2. Στην Εγκύκλιο 19/2025, η λέξη «προσαύξηση» ερμηνεύεται, καθ’ ημάς όχι ορθώς, ως «το ποσοστό» που προβλέπουν οι οικείες διατάξεις, με συνέπεια, η βάση υπολογισμού να εξακολουθή να ισχύη ιδίως για τις προσαυξήσεις Κυριακής, εορτής και νύκτας για τις οποίες βάση είναι το νόμιμο ωρομίσθιο.
Τί σημαίνει «νόμιμο ωρομίσθιο» βλ. στο ΔΕΝ 2025, τεύχος 1821 σελ. 503-506, όπου αναφέρονται και οι σχετικές διατάξεις, υπό την Εγκύκλιο ΕΦΚΑ 8/2025 (ΔΕΝ 2025 σελ. 499).
3. Το ζήτημα της ανωτέρω ερμηνείας και των προβλημάτων που δημιουργούνται από την νεωτέρα Εγκύκλιο ετέθη υπ’ όψιν των αρμοδίων.
Πετίνη-Πηνιώτη Χρυσούλα
Δικηγόρος
* * *
Όσα αναφέρουμε ανωτέρω επιβεβαιώνονται από την αιτιολογική έκθεση του Νόμου 5239/25 (άρθρο 73 σελ. 191), όπου αναγράφονται τα εξής:
«Με την προτεινόμενη διάταξη ρυθμίζεται ο υπολογισμός των ασφαλιστικών εισφορών μισθωτού πλήρους απασχόλησης, στις περιπτώσεις που ο εργοδότης, οικειοθελώς ή στο πλαίσιο συλλογικής σύμβασης εργασίας, χορηγεί στον εργαζόμενο μεγαλύτερο ποσό προσαύξησης στην αμοιβή για νυχτερινή εργασία, υπερεργασία, υπερωρία και εργασία κατά τις Κυριακές και αργίες. Ο υπολογισμός των ασφαλιστικών εισφορών θα πραγματοποιείται και σε αυτή την περίπτωση επί του ωρομισθίου που αντιστοιχεί στην οκτάωρη εργασία, δηλαδή χωρίς την επιπλέον προσαύξηση. Ο υπολογισμός των ασφαλιστικών εισφορών επί της προσαυξημένης οικειοθελώς ή στο πλαίσιο συλλογικής σύμβασης εργασίας επιπλέον αμοιβής για νυχτερινή εργασία, υπερεργασία, υπερωρία, εργασία κατά τις Κυριακές και αργίες, αποτελεί αντικίνητρο για τη χορήγηση αυξημένων αμοιβών, καθώς οδηγεί σε αύξηση του μη μισθολογικού κόστους, μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος των εργαζομένων και σε δυστοκία δήλωσης του πραγματικού χρόνου εργασίας. Η προτεινόμενη διάταξη συμπληρώνει το άρθρο 41 του ν. 5184/2025 (Α΄34), με στόχο τη μείωση του μη μισθολογικού κόστους της μισθωτής απασχόλησης, την αύξηση του διαθέσιμου εισοδήματος των εργαζομένων, τη διασφάλιση καταγραφής του πραγματικού χρόνου εργασίας, αλλά και τη μακροπρόθεσμη ενθάρρυνση της χορήγησης αυξημένων μισθολογικών απολαβών οικειοθελώς, από τον εργοδότη και στο πλαίσιο συλλογικών συμβάσεων εργασίας».
Συνεπώς δεν καταλείπεται καμία αμφιβολία ότι η ερμηνεία του ΕΦΚΑ στην Εγκύκλιο 19/2025 (στην οποία έχουν εστιάσει στο «ποσοστό» και όχι στο «ποσό» της προσαύξησης) είναι εσφαλμένη.
Την Εγκύκλιο 19/2005 βλ. εδώ.
